چرنوبیل، هزینه‌ی دروغ‌ها

چرنوبیل از معدود سریال‌های امریکایی بود که دیدم. 

تاثیرگذار و خوش‌ساخت بود و روایت قوی و جذابی داشت. هر چند به نظرم در روایت و داستان، غلوهای زیادی انجام شده که تاثیرگذارتر بشه. دیالوگ‌هایی هم که چند دفعه در خلال سریال در مقایسه‌ی تشعشعات چرنوبیل با بمب هیروشیما گفته میشد در جهت تطهیر جنایت امریکا بود.

ورای این نکات، چه ماجرای تعریف شده کاملاً درست و چه آمیخته با بزرگ‌نمایی باشه، میشه ازش درس‌های زیادی ناظر به وضعیت کشور خودمون گرفت. کسی که این سریال رو ببینه ناخودآگاه به یاد برخی اتفاقات و روندها در ایران میافته. چرنوبیل نشون میده چطور لاپوشانی ضعف‌ها و پرده‌پوشی مشکلات بخاطر سوء استفاده‌ی دشمن، عدم شفافیت و دروغ‌گویی در حکومت‌داری، محرم ندانستن مردم، به حاشیه راندن دلسوزان و بزرگ کردن آدم‌های کوچک و عقده‌ای و بی‌سواد میتونه به فجایع بزرگ منجر بشه.

دیالوگ طلایی آخر سریال از قول والری لگاسف (دانشمند اتمی روس) بود، وقتی که بخاطر بر ملا ساختن حقیقت از طرف حکومت شوروی طرد و منزوی میشه و در نوار ضبط شده‌ش قبل از خودکشی میگه:

"To be a scientist is to be naive. We are so focused on our search for truth, we fail to consider how few actually want us to find it. But it is always there, whether we see it or not, whether we choose to or not. The truth doesn't care about our needs or wants. It doesn't care about our governments, our ideologies, our religions. It will lie in wait for all time. And this, at last, is the gift of Chernobyl. Where I once would fear the cost of truth, now I only ask: What is the cost of lies?"

"دانشمند بودن یعنی ساده‌طبع بودن. چنان شیفته و شیدای جستجوی حقیقتیم که نمی‌فهمیم حقیقت واقعاً چند نفر خواهان داره. ولی حقیقت باقیه، چه ببینیمش چه نبینیم، چه بخوایم ببینیم چه نه. حقیقت، خواسته‌ها و نیازهای ما براش ملاک نیست. نه حکومت‌هامون براش ملاکه، نه ایدئولوژی و نه مذهب ما. تا آخر دنیا منتظر می‌مونه. و این، در نهایت، هدیه‌ی چرنوبیله. جایی که زمانی از هزینه‌ی حقیقت هراس داشتم؛ حالا فقط می‌پرسم: هزینه‌ی دروغ‌ها چیه؟"

گرباچوف جایی گفته «شاید فاجعه‌ی چرنوبیل عامل اصلی سقوط شوروی بود». اینترسپت نوشته (bit.ly/2Ru4vn3) سریال چرنوبیل نشون داد چقدر نتیجه‌ی شیادی‌ها و دروغ‌گویی‌ها در دوران ترامپ میتونه اسفناک و خطرناک باشه. 

کیوان ابراهیمی